Hidronefroz Nedir?
Hidronefroz nedir? Böbrekte idrarın normal akışının engellenmesi sonucu oluşan şişme durumudur. Bu durum, idrarın böbrekte birikmesine ve zamanla böbrek dokusunun zarar görmesine yol açabilir. Hidronefroz tek taraflı (tek böbreği etkileyen) veya çift taraflı (her iki böbreği de etkileyen) olabilir ve çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.
Hidronefroz nedir? Bu rahatsızlık genellikle böbrek taşı, idrar yolu tıkanıklıkları, tümörler veya doğumsal anomaliler nedeniyle ortaya çıkar. Belirtileri arasında yan ağrısı, idrar yaparken zorlanma, sık idrara çıkma, bulantı ve bazen enfeksiyonlara bağlı ateş yer alır. Hidronefrozun teşhisi için ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Tedavi yöntemi ise altta yatan nedene bağlı olarak değişir; böbrek taşları için cerrahi müdahale gerekebilirken, idrar yollarındaki tıkanıklıklar kateter veya stent ile açılabilir. Tedavi edilmediğinde böbrek fonksiyon kaybına yol açabileceğinden, erken teşhis ve uygun müdahale hayati önem taşır.
Hidronefroz Ne Demek?
Hidronefroz, böbrekte idrarın birikmesi sonucu oluşan genişleme ve şişme durumudur. Bu durum, üriner sistem içinde idrarın normal akışının engellenmesiyle meydana gelir ve zamanla böbreğin yapısına ve fonksiyonuna zarar verebilir. Hidronefroz, tek bir böbreği etkileyebileceği gibi her iki böbrekte de görülebilir. Erken teşhis edilip tedavi edilmediğinde, böbrek fonksiyonlarında ciddi kayıplara yol açabilir.
Hidronefrozun en yaygın nedenlerinden biri, idrarın böbrekten mesaneye doğru akması gereken yönde geri kaçmasıdır. Bu duruma vezikoüreteral reflü adı verilir ve özellikle çocuklarda sıkça rastlanır. Ayrıca böbrek taşları, tümörler, idrar yolu enfeksiyonları veya gebelik sırasında idrar yollarında oluşan basınç gibi çeşitli faktörler de hidronefroza yol açabilir. Özellikle bebeklerde böbrek genişlemesi, doğumsal bir anomali olarak ortaya çıkabilir ve takip edilmesi gereken bir durumdur.
Hidronefrozun tanısı genellikle ultrasonografi veya bilgisayarlı tomografi (BT) ile konur. Görüntüleme sırasında, böbrekten idrarın süzüldüğü bölge olan renal pelvis genişlemiş olarak görülebilir. Tedavi süreci, hastalığın nedenine bağlıdır; bazı durumlarda kendiliğinden düzelirken, bazı vakalarda cerrahi müdahale veya stent yerleştirilmesi gerekebilir. Erken teşhis ve doğru tedavi ile böbrek fonksiyonları korunarak, ciddi komplikasyonlar önlenebilir.
Hidronefroz Belirtileri Nedir?
Hidronefroz, böbrekte idrar birikmesi sonucu meydana gelen genişleme ve şişme durumudur. İdrarın böbrekten mesaneye normal akışının engellenmesiyle ortaya çıkan bu rahatsızlık, zamanla böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Hidronefrozun belirtileri, hastalığın şiddetine ve altta yatan nedene bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Hidronefrozun yaygın belirtileri şunlardır:
Sürekli veya aralıklı olarak hissedilen böbrek ağrısı
Sık sık idrara çıkma ve idrar yaparken zorlanma
İdrarda kan görülmesi (hematüri)
Enfeksiyona bağlı olarak ateş ve titreme
Şişmiş veya hassas hissedilen karın bölgesi
Yorgunluk ve genel halsizlik
Hidronefrozun Nedenleri
Hidronefroz, idrarın böbrekten mesaneye doğru normal akışının engellenmesiyle ortaya çıkan ve böbrekte genişlemeye yol açan bir rahatsızlıktır. Farklı yaş gruplarında çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir ve bazı durumlarda kalıcı böbrek hasarına yol açabilir. Hidronefrozun en yaygın nedenleri şunlardır:
Anne karnındaki bebeklerde yapılan ultrason taramalarında böbreklerde genişleme tespit edilmesine antenatal hidronefroz denir. Bu durum, genellikle idrar yollarının doğumsal anomalilerinden kaynaklanır.
İdrar yollarında meydana gelen tıkanıklıklar veya darlıklar, idrarın böbrekten mesaneye akışını engelleyerek hidronefroza neden olabilir. Bu duruma üreteropelvik bileşke darlığı adı verilir ve genellikle doğuştan gelir.
Böbrek taşları, idrar yollarını tıkayarak idrar akışının durmasına neden olabilir. Küçük taşlar idrarla atılabilirken, büyük taşlar üreterde sıkışarak idrarın geri akmasına ve hidronefroza sebep olabilir.
İdrarın mesaneden böbreklere geri kaçmasına vezikoüreteral reflü (VUR) denir. Genellikle doğuştan gelen bu durum, idrar yollarında basınç artışına ve böbrek genişlemesine yol açar.
Bu alandaki sorunların tanı ve tedavisinde nefroloji ve üroloji hekimleri yer almaktadır. Üroloji uzmanı Prof. Dr. Özgür Uğurlu, böbrek ve diğer ürolojik organların hastalıkları için çeşitli uygulamalar yapmakta olan bir Ankara üroloji hekimidir.