Erektil Disfonksiyon

Erektil Disfonksiyon (İktidarsızlık) Nedir?

Erektil disfonksiyon (iktidarsızlık ya da sertleşme problemi) tatmin edici sağlıklı bir cinsel ilişki için gerekli olan penis sertliğinin olmaması ya da sürdürülememesidir. Ereksiyon probleminin zaman zaman olması endişe verici bir durum değildir.

Bu durum devam eder ve sürekli bir hal alırsa stres, özgüvende azalma ve partnerle olan ilişkide problemlere yol açar. Sertleşme problemi her yaş grubunda ve etnik kökende erkekler için sık rastlanılan bir durumdur.

Yaş ilerledikçe risk artar. Ereksiyon problemleri kalp ve damar hastalıkları için risk oluşturan ve tedavi gerektiren altta yatan bir hastalığın belirtisi de olabilir. Bu nedenle sertleşme sorunu olan hastaların bir üroloji uzmanına başvurmaları gerekir.

Bazen altta yatan durumun tedavisi ereksiyonun dönmesi için yeterli olabilir. Bazı hastalarda ise ilaç ya da diğer tedavi seçenekleri gerekir.

Erektil Disfonksiyon (İktidarsızlık) Belirtileri Nelerdir?

• Ereksiyon olmaması
• Ereksiyonu sürdürmede güçlük
• Cinsel istekte azalma

Erektil Disfonksiyon (İktidarsızlık) Sebepleri Nelerdir?

Erkeğin cinsel yönden uyarılması; beyin, hormonlar, duygular, sinirler, kaslar ve kan damarlarının rol oynadığı karmaşık bir süreçtir. Bunlardan herhangi birinde problem olması erektil disfonksiyon ile sonuçlanabilir. Bazen fiziksel ve psikolojik sorunlar bir arada olabilir.

Erektil Disfonksiyonun (İktidarsızlık) Fiziksel Sebepleri;

• Kalp hastalıkları
• Tıkanmış kan damarları (Ateroskleroz)
• Yüksek kolesterol
• Yüksek kan basıncı (Hipertansiyon)
• Şeker hastalığı (Diyabetes mellitus)
• Obesite
• Metabolik sendrom (kan basıncı yüksekliği, yüksek insülin seviyesi, bel çevresinde yağlanma ve yüksek kolesterol)
• Parkinson hastalığı
• Multiple skleroz
• Bazı ilaçlar
• Tütün kullanımı
• Peyronie hastalığı (penis içinde skar dokusu gelişimi)
• Alkol ve madde kullanımı
• Uyku bozuklukları
• Prostat kanseri tedavisi
• Pelvik ve spinal kord yaralanmaları ya da ameliyatları
• Düşük testosteron seviyesi

Erektil Disfonksiyonun (İktidarsızlık) Psikolojik Sebepleri;

• Depresyon, anksiyete ve diğer ruh sağlığı bozuklukları
• Stres
• Özgüven azalması
• İlişkide problemler (Stres, kötü iletişim vb)

Erektil Disfonksiyon (İktidarsızlık) İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

• Yaş.
• Bazı hastalıklar. Özellikle şeker ve kalp hastalıkları
• Tütün tüketimi. Kan damarlarındaki kan akışını kısıtlayarak zaman içinde kronik sağlık sorunlarına yol açıp iktidarsızlıkla sonuçlanabilir.
• Fazla kilolu olmak.
• Bazı tedaviler. Prostat ameliyatı ya da kanser için radyoterapi.
• Yaralanmalar. Özellikle ereksiyonu kontrol eden sinir ya da kan damalarının hasar görmesi.
• İlaçlar. Antidepresan, antihistaminik, yüksek kan basıncı için kullanılan ilaçlar, ağrı kesiciler, prostat hastalıkları için kullanılan ilaçlar.
• Psikolojik Sorunlar. Stres, anksiyete ya da depresyon.
• İlaç ve Alkol Kullanımı. Özellikle uzun süre ilaç kullanımı ya da fazla miktarda alkol tüketimi.

Erektil Disfonksiyon (İktidarsızlık) Komplikasyonları Nelerdir?

• Tatmin edici olmayan seks hayatı
• Stres ya da anksiyete
• Mahcubiyet ya da özsaygıda azalma
• Partnerle olan ilişkide problemler
• Gebelik oluşmaması

Erektil Disfonksiyon (İktidarsızlık) Önlenebilir mi?

Ereksiyon problemlerinin oluşmaması için en iyi yol sağlıklı yaşam tarzı seçenekleri ve var olan sağlık problemlerinin düzeltilmesidir. Örnek olarak;

• Şeker, kalp ve diğer hastalıkların tedavisi için ilgili bölümlere başvurulması
• Düzenli kontrol muayeneleri ve tetkiklerin yapılması
• Sigaranın bırakılması, alkol alımına sınır konması ya da bırakılması, illegal ilaç kullanılmaması
• Düzenli egzersiz
• Stresi azaltıcı adımlar atılması
• Anksiyete, depresyon ve diğer ruh sağlığı hastalıkları için doktordan yardım alınması

Erektil Disfonksiyon (İktidarsızlık) Tanısı

Doğru tedavinin uygulanabilmesi için nedenin ne olduğunun anlaşılması ve doğru tanının konulması gerekir. Genellikle sadece tıbbi öykü ve fizik muayene ile erektil disfonksiyon tanısı konabilir.

Kronik sağlık problemleri varsa ya da altta yatan bir hastalıktan şüphelenilirse ek testler ya da ilgili bölümlerden konsültasyon istenebilir.

• Tıbbi ve Cinsel Öykü. İlaç kullanımı, sigara alışkanlığı, alkol tüketimi, yasa dışı madde kullanımı, geçirilen ameliyatlar, kalp hastalığı, psikolojik problemler, önceki cinsel ilişkilerin durumu, problemin ne zaman başladığı, sabah sertliği ve süresi sorgulanır. Görüşme esnasında varsa cinsel partnerin de bulunması faydalı olacaktır.
• Fizik Muayene. Penis ve testislerin dikkatli muayenesi ile his açısından sinirlerin kontrolünü içerir. Kan basıncı ve kalp ritminin ölçülmesi gerekir.
• Kan Testleri. Kalp hastalıkları, diyabet (şeker hastalığı), testosteron seviyesi ve diğer hastalıkların kontrolü için kan örneği alınır.
• İdrar Testleri. Diyabet ve altta yatan bazı hastalıklar açısından idrar incelemesi yapılır.
• Ultrason. Penisi besleyen kan damarları incelenir. Bu test kan akımını arttırmak ve ereksiyon oluşturmak amacıyla penise bazı ilaçlar enjekte edilerek yapılır.
• Psikolojik Muayene. Depresyon ve erektil disfonksiyona yol açabilecek olası diğer psikolojik sebeplerin tespiti için hastaya bazı sorular yöneltilir.

Erektil Disfonksiyon (İktidarsızlık) Tedavisi

Öncelikle erektil disfonksiyona yol açan sağlık problemine yönelik doğru tedavinin yapılması gerekir. Sertleşme probleminin şiddeti, sebebi ve altta yatan hastalığa göre çeşitli tedavi alternatifleri mevcuttur. Tedavi seçiminde partnerin tercihleri de göz önünde bulundurulur.

Yaşam Tarzı Önerileri

Genel sağlık durumunun iyileşmesi şikayetlerin azalmasını sağlayabilir. Sigarayı bırakmak, daha az alkol tüketimi, düzenli egzersiz ve fazla kiloların verilmesi önerilir. Şeker, tuz ve yağlı yiyeceklerden kaçınılması faydalı olabilir.

İlaç Tedavileri

Hastaların büyük bir kısmında ağızdan alınan ilaçlarla tedavi başarısı sağlanabilir. Fosfodiesteraz tip 5 inhibitörleri adı verilen bu ilaçlar penisteki damarların düz kaslarında gevşemeye yol açan nitrik oksit ile etkilerini gösterirler.

Böylece kan akımı artar ve seksüel uyarıyla ereksiyon kolaylaşır. Bu ilaçların alınması ile otomatik olarak ereksiyon gerçekleşmez. Penis sinirlerinden nitrik oksit salınımı için öncelikle seksüel uyarı gerekir. Ağızdan alınan bu ilaçlar cinsel isteği arttırmaz, uyarıcı değildir ve normal ereksiyonu olan kişilerin kullanmasına gerek yoktur.

Tüm dünyada yaygın olarak kullanılan bu ilaçların dozları, etki süreleri ve yan etkileri farklılık gösterir. Hastanın kişisel durumuna göre hangi ilacın ve dozun uygun olduğuna hekim tarafından karar verilir. Olası yan etkiler; ciltte kızarıklık, burunda dolgunluk hissi, baş ağrısı, görme problemleri, kas ağrısı ve mide rahatsızlıklarıdır.

Nitrat türevi ilaç (genellikle göğüs ağrısı-angina için kullanılan; Nitrogliserin, Isosorbid mononitrat, Isosorbid dinitrat) kullanan, kalp hastalığı ya da kalp yetmezliği olan ve kan basıncı çok düşük (hipotansiyon) hastaların bu ilaçları kullanması tehlikelidir.

Diğer İlaç Tedavileri

Alprostadil Enjeksiyonu. Eğitim verildikten sonra penis tabanı ya da yan kısmına ince bir iğne ile hasta kendisine alprostadil adı verilen ilacı enjekte eder. Doz ereksiyon 1 saati geçmeyecek şekilde ayarlanmalıdır. İğne çok ince olduğu için işlem genellikle ağrısızdır. Yan etkiler; enjeksiyon alanında hafif kanama, uzamış ereksiyon (priapizm) ve nadiren enjeksiyon alanında sertlik oluşmasıdır.

Alprostadil Üretral Süpozituar (fitil). Penise idrar yolundan mini bir fitilin yerleştirilmesidir. Ereksiyon genellikle 10 dakika içinde başlar ve 30-60 dakika sürer. Yan etkiler; peniste yanma hissi, idrar yolunda küçük kanamalar ve peniste ele gelen sert yapı oluşmasıdır.

Testosteron Tedavisi. Erektil disfonksiyonu olan hastaların bir kısmında testosteron hormonu düşük seviyede olabilir. Bu durumda testosteron tedavisi gerekebilir.

ESWT (Şok Dalga Tedavisi). Çok düşük yoğunluklu odaklanmış şok dalgalarının kısa aralıklar halinde penise verildiği bir tedavidir. Peniste doku yenilenmesi ve yeni damar oluşumu sağlamak amaçlanır. Genellikle poliklinik ortamında 20’şer dakika süren 6 seans şeklinde uygulanır.

Penis Pompası, Cerrahi ve Protezler

İlaç tedavileri uygun ya da etkili değilse diğer tedavi seçenekleri gündeme gelir. Bunlar;

• Penis pompaları. Penis pompaları ya da vakum ereksiyon cihazları silindir şeklinde içi boş bir tüptür. Tüp penise yerleştirilir ve pompa tüp içindeki havayı vakumlar. Böylece penise kan akışı sağlanmış olur. Ereksiyon sağlandıktan sonra penis köküne halka şekline bir bant yerleştirilerek kanın peniste kalması ve ereksiyonun devamı sağlanır. İlişki sonrasında penis köküne yerleştirilen bant çıkarılır. Yan etkiler; peniste morarma, bant nedeniyle orgazm sırasında boşalmanın zorlaşması ve dokunulduğunda peniste soğukluk olmasıdır.
• Penis protezleri. Penisin iki tarafına ameliyatla protez yerleştirilmesi işlemidir. Bu protezler şişirilebilir ya da bükülebilir özellikte olabilir. Şişirilebilir aletler takıldığında ereksiyonun zamanı ve süresi hasta tarafından ayarlanabilir. Bükülebilir protezlerde ise penis çubuklar nedeniyle her zaman serttir, ancak eğilebilir. Penis protezleri genellikle diğer tedavi seçenekleri denenmeden önerilmez. Bütün ameliyatlarda olduğu gibi özellikle enfeksiyon olmak üzere komplikasyon riski vardır. İdrar yollarında enfeksiyon olan hastalarda penil protezler önerilmez.